Bielactwo

Pytanie nadesłane do redakcji

Bielactwo - proszę o wszelkie informacje na ten temat.

Odpowiedziała

lek. med. Jolanta Maciejewska
Katedra i Klinika Dermatologii, Chorób Przenoszonych Drogą Płciową i Immunodermatologii
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy

Bielactwo to zazwyczaj liczne, ostro odgraniczone odbarwione plamy z przebarwieniami na obwodzie. Umiejscowienie zmian może być rozmaite, dotyczyć może twarzy (szczególnie wokół ust i oczu), szyi, wyprostnej powierzchni kończyn, grzbietów rąk i narządów płciowych, dołów pachowych i wokół naturalnych otworów.

Częstość występowania bielactwa to 1:100–1:200, ale obserwuje się znaczne różnice w poszczególnych grupach etnicznych. Choroba rozpoczyna się zazwyczaj między 10. a 30. rokiem życia. Ponad 50 % pacjentów podaje, że bielactwo wystąpiło u nich przed 20. rokiem życia. Choroba występuje równie często u mężczyzn, jak i u kobiet.

Przyczyn bielactwa nabytego może być wiele. Zaliczamy tutaj czynniki: genetyczne, biochemiczne, autoimmunologiczne oraz niedobory w układzie czynnika wzrostu melanocytów. Wiele chorób może wiązać się z bielactwem. Najczęściej są to zaburzenia ze strony gruczołu tarczowego (zarówno nadczynność, jak i niedoczynność). Do innych chorób, które mogą współistnieć z bielactwem należy zaliczyć niedokrwistość złośliwą, toczeń rumieniowaty układowy, twardzinę układową, miastenię, chorobę Lesniowskiego i Crohna, zespół Sjogrena czy łysienie plackowate. Ponadto u chorych z bielactwem można zaobserwować znamiona Suttona. Przebieg bielactwa jest nieprzewidywalny. W części przypadków przez wiele lat ma przebieg stacjonarny (głównie w bielactwie segmentowym), w innych przypadkach dochodzi do szybkiego szerzenia się plam i pojawiania się nowych, o innej lokalizacji.

Klasyfikacja bielactwa na podstawie określonych objawów klinicznych jest następująca:

1. Bielactwo ograniczone
   - ogniskowe – 1 lub więcej ognisk, brak układu segmentowego
   - segmentowe – 1 lub więcej ognisk, zgodnie z układem dermatomów
2. Bielactwo uogólnione
   - akralno-twarzowe – liczne zmiany zajmujące twarz, ręce i stopy
   - pospolite – nieregularne, rozsiane zmiany
3. Bielactwo całkowite
   - odbarwienie prawie całego ciała z małymi obszarami prawidłowo wybarwionej skóry
   
4. Bielactwo mieszane
   - połączenie zmian ogniskowych z jeszcze inną postacią

W przypadku rozpoznania bielactwa zaleca się badania tarczycy. W przypadku podejrzenia współistnienia innych chorób zaleca się wykonanie odpowiednich badań laboratoryjnych.

Nie ma dotychczas całkowicie skutecznego leczenia przyczynowego. Najczęściej stosowana jest ogólna i miejscowa PUVA-terapia. Można również stosować w leczeniu bielactwa kortykosteroidy czy inhibitory kalcyneuryny. Inną metodą przy nieskuteczności PUVA-terapii i leczenia miejscowego jest leczenie chirurgiczne (np. przeszczep naskórka).

Niezależnie od metody leczenia repigmentacja rozpoczyna się najczęściej od mieszków włosowych, chociaż możliwa jest również migracja melanocytów z obrzeża odbarwień.

Unikanie promieni słonecznych i stosowanie preparatów z filtrem przeciwsłonecznym przed ekspozycją na słońce są wskazane u chorych na bielactwo. Oprócz ochrony skóry przed poparzeniem, dzięki stosowaniu tych preparatów dochodzi do zmniejszenia kontrastu w zabarwieniu pomiędzy skórą a plamami bielaczymi.