Co to jest i jakie są przyczyny?
Pemfigoid ciężarnych (Pemphigoid gestationis) to choroba z kręgu pęcherzowych chorób skóry. Dotyczy kobiet ciężarnych. Występuje zwykle w drugiej połowie ciąży (pod koniec II lub w III trymestrze). Może powodować przedwczesny poród lub urodzenie się dziecka o małej urodzeniowej masie ciała, rzadziej może dochodzić do poronienia.
Pemfigoid ciężarnych to zmiany skórne rumieniowo-pęcherzowo-obrzękowe z towarzyszącym świądem i pieczeniem, bez objawów zatrucia ciążowego.
Powstawanie wykwitów związane jest, jak w pemfigoidzie pęcherzowym, z występowaniem w surowicy chorych kobiet przeciwciał przeciwko antygenom błony podstawnej łączącej skórę właściwą i naskóek. Przeciwciała te mogą być biernie przeniesione na dziecko, wówczas u noworodków występują podobne zmiany skórne, które ustępują samoistnie.
Ważnym czynnikiem w biorącym udział w patogenezie pemfigoidu ciężarnych jest czynnik hormonalny, o czym świadczy cofanie się choroby po porodzie oraz możliwość ponownego wystąpienia zmian w kolejnej ciąży lub po stosowaniu leków hormonalnych zawierających gestageny. Niekiedy pemfigoid ciężarnych może być prowokowany kosmówczakiem- hormonalnie czynnym nowotworem kosmówki.
Ponadto bardzo często stwierdza się współwystępowanie pemfigoidu ciężarnych i choroby Gravesa-Basedowa z obecnością przeciwciał przeciwtarczycowych.
Jak często występuje?
Pemfigoid ciężarnych występuje rzadko. Dużą rolę w patogenezie odgrywa predyspozycja genetyczna.
Jak się objawia pemfigoid ciężarnych?
W pemfigoidzie ciężarnych występują pęcherze o dobrze napiętej pokrywie, pęcherzyki oraz bąble pokrzywkowe, którym towarzyszy silny świąd. Zwykle popjawiają się najpierw w okolicach pępka, następnie szerzą się na tułów i proksymalne części kończyn. Cechą charakterystyczną jest powstawanie zlewnych, rozległych rumieni najczęściej na skórze brzucha.
Co robić w razie wystąpienia objawów?
W przypadku wystąpienia objawów należy udać się do lekarza dermatologa lub ginekologa albo do szpitala.
Jak lekarz ustala diagnozę?
Podstawą rozpoznania pemfigoidu ciężarnych jest obecność typowych zmian skórnych oraz świądu i pieczenia, które pojawiły się w drugiej połowie ciąży bez objawów zatrucia ciążowego. Rozstrzygające jest badanie immunologiczne wykrywające charakterystyczne przeciwciała.
Jakie są sposoby leczenia?
W pemfigoidzie ciężarnych zwykle wystarczające jest leczenie miejscowe kremami z dodatkiem
glikokortykosteroidów. Można stosować leki antyhistaminowe i preparaty wapnia.
W przypadkach o bardziej nasilonych objawach można w ostatnich miesiącach ciąży zastosować małe dawki glikokortykosteroidów doustnie (prednizon).Czy możliwe jest całkowite wyleczenie?
Po porodzie i zakończeniu karmienia dochodzi do ustąpienia zmian skórnych, jednak choroba może nawrócić podczas kolejnej ciąży lub pod wpływem terapii hormonalnej.
Co trzeba robić po zakończeniu leczenia?
Należy poddawać się regularnej kontroli w Poradni Dermatologicznej. Po ustąpieniu objawów choroby należy unikać leków hormonalnych, które mogłyby sprowokować nawrót.
Co robić, aby uniknąć zachorowania?
Nie istnieje swoista profilaktyka pemfigoidu ciężarnych.
