×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Choroby pasożytnicze skóry (świerzb i wszawica)

Choroby pasożytnicze skóry to grupa chorób wywołanych przez pasożyty zewnętrzne człowieka. Zaliczamy do nich wszawicę i świerzb.

Wszawica

Co to jest?

Wszawica jest wywoływana przez wesz ludzką. W zależności od miejsca pasożytowania wszawicę dzielimy na głowową, odzieżową i łonową.

Wesz ludzka jest stawonogiem. Dorosłe osobniki, których wielkość może dochodzić do 4,7 mm poruszają się za pomocą trzech par odnóży zakończonych pojedynczym pazurem. Wyspecjalizowane aparaty ssąco-kłujące umożliwiają żywienie się krwią człowieka. Samica pasożyta składa około 100 jaj zwanych gnidami, które są mocowane specjalną wydzieliną u nasady włosa lub ubrania. W efekcie metody usunięcia jaj, takie jak wyczesywanie włosów lub mycie ich wodą i szamponami nie daje oczekiwanych rezultatów.

Wszawica rozprzestrzenia się przez kontakt fizyczny – bezpośrednio z zakażonym człowiekiem lub pośrednio przez przedmioty w jego otoczeniu. Wszawica głowowa i łonowa nie ma bezpośredniego związku ze złym stanem higienicznym. Wszawica głowowa występuje często epidemicznie u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Jest to związane z typowymi zachowaniami dla tej grupy wiekowej tj. gry zespołowe, wspólna zabawa i zajęcia. Zakażenie przez wesz łonową następuje najczęściej podczas stosunku płciowego. Natomiast wesz odzieżowa jest związana ze złymi warunkami sanitarnymi. Przytwierdza się do ubrania i bielizny, a na skórę człowieka przechodzi wyłącznie, by się pożywić. Wszy odzieżowe mogą przenosić inne choroby tj. dur plamisty lub riketsjozy.

Jakie są objawy?

Objawy wszawicy są związane z ukłuciem skóry przez pasożyta. Towarzyszy temu silny świąd. Ciągłe drapanie skóry prowadzi do powstawania sączących się nadżerek, które mogą się pokrywać strupem lub ulec wtórnej infekcji bakteryjnej. W przypadku wszawicy głowowej we włosach skóry głowy można dostrzec jaja wielkości główki od szpilki, przytwierdzone do nasady włosa. Dorosłe osobniki są trudniej dostrzegalne ze względu na fakt, że szybko się przemieszczają.

Wesz łonowa najczęściej bytuje w okolicy łonowej, chociaż może występować też na skórze krocza, ud, brzucha, a nawet na rzęsach czy brwiach. Natomiast zmiany skórne we wszawicy odzieżowej występują głównie w okolicy karku i grzbietu.

Świerzb

Co to jest?

Czynnikiem wywołującym świerzb jest świerzbowiec ludzki. Jest to białawy roztocz dorastający do 0,4 mm długości. Żywi się komórkami skóry. Zapłodniona samica przenika pod naskórek i drąży w skórze nory, w których składa jaja. Zakażenie następuje przez bezpośredni kontakt fizyczny lub rzadziej przez wspólną pościel, bieliznę czy ręczniki. Najczęściej zakażenie występuje u dzieci lub u osób z obniżoną odpornością.

Jakie są objawy?

Świerzb Fot. 1. Drobne grudki na palcach rąk wywołane świerzbem Fot. CDC Photo Public Image Library

Cechą charakterystyczną świerzbu jest świąd, który nasila się w porze nocnej. Ma to związek ze zwiększeniem się aktywności tego pasożyta w wyniku rozgrzania ciała. Najczęstszą lokalizacją zmian skórnych są palce rąk, nadgarstki, brzuch, pośladki i narządy płciowe. Na skórze stwierdza się drobne grudki, pęcherzyki oraz nadżerki związane z silnym swędzeniem. Podobne objawy występują niejednokrotnie u wielu członków rodziny.

Co zrobić w przypadku takich objawów?

W przypadku pojawienia się wyżej wymienionych objawów należy się zgłosić do dermatologa lub do lekarza rodzinnego.

Jakie są sposoby leczenia świerzbu i wszawicy?

W przypadku zakażenia wszawicą lub świerzbem wystarczające jest zastosowanie leczenia preparatami do użytku zewnętrznego w postaci płynów, szamponów, kremów lub proszków.

Najczęściej jednorazowe zastosowanie jest już skuteczne. W przypadku świerzbu konieczne jest leczenie profilaktyczne wszystkich członków rodzinny i osób z najbliższego otoczenia. Należy pamiętać, że w przypadku wszawicy odzieżowej i świerzbu konieczna jest dezynfekcja ubrań oraz nieużywanie ich przez pewien okres. Wypranie bielizny i pościeli w temperaturze wyższej niż 50°C, a następnie przechowanie jej w plastikowym worku przez co najmniej 72 godziny jest wystarczające dla eliminacji świerzbowca. Natomiast w przypadku wszawicy odzieżowej skutecznym sposobem usunięcia larw i jaj jest wypranie odzieży i wysuszenie jej gorącym powietrzem.

Co zrobić, by zmniejszyć ryzyko zachorowania?

Niestety zakażenie tymi pasożytami skóry jest bardzo łatwe. Aby zapobiec zakażeniu wszawicą głowową, nie należy stosować wspólnych grzebieni, szczotek, spinek, gumek, opasek do włosów. Wesz głowowa może się również przenosić przez wspólne noszenie nakrycia głowy lub używanie tego samego ręcznika. Podobnie, rozprzestrzenianiu się świerzbu sprzyja stosowanie wspólnej bielizny, środków czystości czy pościeli. Wszawica łonowa oraz świerzb są chorobami przenoszonymi drogą płciową i żadna z dostępnych fizycznych metod zabezpieczających nie jest skuteczna w ochronie przed zakażeniem. Dlatego też wskazana jest abstynencja płciowa partnerów w przypadku tych chorób przez cały okres leczenia.

07.06.2017
Zobacz także
  • Wszawica
  • Świerzb
  • Diagnostyka zarażeń pasożytniczych
  • Choroby wirusowe skóry
Wybrane treści dla Ciebie
  • Wszawica
  • Wszawica u dzieci
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta