Co to jest łysienie bliznowaciejące?
Łysienie bliznowaciejące to rodzaj łysienia prowadzący do trwałej i nieodwracalnej utraty włosów. Klasyfikacja opiera się na obrazie klinicznym i wyniku badania histopatologicznego.
Klasyfikacja łysienia bliznowaciejącego jest dyskusyjna. Do przyczyn łysienia bliznowaciejącego zalicza się zaburzenia genetyczne (choroba Dariera, rogowacenie mieszkowe wyłysiające, wrodzone pęcherzowe oddzielanie się naskórka, rybia łuska, chondrodysplazja punktowa, nietrzymanie barwnika), czynniki fizyczne (promieniowanie jonizujące, urazy termiczne, uszkodzenia chemiczne, uszkodzenia mechaniczne), guzy (przerzuty różnych nowotworów złośliwych, rak podstawnokomórkowy i kolczystokomórkowy skóry, guzy przydatków, naczyniaki, chłoniaki nacieki limfocytarne), choroby zakaźne (czyrak i czyraczność, trąd, kiła trzeciorzędowa, Perifolliculitis abscendens, zakażenia dermatofitami, półpasiec) i inne czynniki (toczeń rumieniowaty, skrobiawica, pemfigoid bliznowaciejący, krostowica eozynofilowa, choroba przeszczep przeciw biorcy, liszaj twardzinowy i zanikowy, liszaj płaski, sarkoidoza, twardzina ograniczona i łupież azbestowy). Teorii dotyczących etiologii pierwotnego łysienia bliznowaciejącego jest wiele.
Jak często wystęuje łysienie bliznowaciejące?
Łysienie bliznowaciejące nie jest częstą jednostką chorobową. Niestety w niektórych przypadkach zmiany są nieprawidłowo diagnozowane i błędnie leczone.
Jakie są objawy łysienia bliznowaciejącego?
Łysienie rzekomoplackowate (pseudopelade) występuje przede wszystkim u kobiet pomiędzy 30. a 50. rokiem życia. Najczęściej lokalizuje się w okolicy ciemieniowej i nie daje objawów podmiotowych. Ogniska szerzą się powoli, a skóra w ich obrębie staje się błyszcząca, ścieńczała, bez widocznych mieszków włosowych i cech stanu zapalnego. Można zaobserwować pojedyncze kępki włosów, układające się w tzw. objaw pędzla. W klasyfikacji europejskiej do łysienia bliznowaciejącego zalicza się również łysienie zanikowe, w którym czynnikiem uszkadzającym jest odczyn zapalny. W nomenklaturze amerykańskiej rozpoznanie pseudopelade ustala się po wykluczeniu wszystkich innych chorób. Nie wiadomo jednak, czy jest to odrębna jednostka chorobowa, czy też stadium końcowe innych dermatoz.
Co robić w przypadku pojawienia się zmian wskazujących na łysienie bliznowaciejące?
W przypadku pojawienia się objawów wskazujących na łysienie bliznowaciejące należy zgłosić się do dermatologa.
W jaki sposób lekarz rozpoznaje łysienie bliznowaciejące?
Lekarz rozpoznanie łysienie bliznowaciejące na podstawie badania histopatologicznego. W tym celu należy pobrać w znieczuleniu miejscowym fragment tkanki skórnej.
Jakie są metody leczenia łysienia bliznowaciejącego?
Leczenie pseudopelade z reguły nie przynosi zadowalających wyników. Terapia farmakologiczna łysienia bliznowaciejącego polega na zahamowaniu postępu zmian i w miarę możliwości usunięciu przyczyny ich występowania. Zniszczenie mieszków włosowych jest procesem nieodwracalnym. W ramach terapii ogólnej podejmowano próby leczenia lekami przeciwmalarycznymi, izoniazydem, dapsonem i niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi. Najlepsze efekty obserwuje się po steroidowej terapii doustnej. Ponadto skuteczne mogą być miejscowe glikokortykosteroidy o dużej sile działania. Można również ostrzykiwać miejsca zajęte chorobowo silnymi glikokortykosteroidami. W leczeniu łysienia bliznowaciejącego wykorzystuje się również zabiegi chirurgiczne, które polegają na usunięciu zbliznowaciałej tkanki i przeszczepianiu płata skóry owłosionej lub włosów.
Co zrobić, by zmniejszyć ryzyko zachorowania na łysienie bliznowaciejące?
Ze względu na patomechanizm łysienia bliznowaciejącego trudno podjąć działania, które miałyby na celu zmniejszenie ryzyka rozwoju tej choroby.
Należy pamiętać, że skóra owłosiona głowy jest częstą lokalizacją przerzutów, zwłaszcza raka piersi. Nacieki z komórek nowotworowych mogą uszkodzić mieszki włosowe i doprowadzić do wyłysienia. Każde świeże ognisko łysienia na szczycie guzka lub guza należy zbadać za pomocą biopsji, aby wykluczyć tę ewentualność.
