×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Nadmierne owłosienie (hipertrychoza): przyczyny, objawy i leczenie

lek. Magdalena Wiercińska

Nadmierne owłosienie to dodatkowe owłosienie, które może pojawić się w określonych obszarach ciała lub na całym ciele. Jeśli nadmierne owłosienie występuje u kobiet w miejscach, w których normalnie występuje tylko u mężczyzn (m. in. nad górną wargą, na klatce piersiowej, podbrzuszu), to mówimy o hirsutyzmie. Jeśli natomiast nadmierne owłosienie ma charakter uogólniony – występuje na całym ciele, to jest to hipertrychoza, która może występować zarówno u kobiet, jak i mężczyzn. Leczenie zależy od przyczyny nadmiernego owłosienia.

Nadmierne owłosienie – co to jest?

Nadmierne owłosienie to odpowiednio nasilone dodatkowe owłosienie, które może występować na całym ciele lub w niektórych okolicach, które mogą różnić się u kobiet i u mężczyzn. Należy pamiętać, że owłosienie jest sprawą indywidualną i nie ma norm, które dokładnie określałyby, jakiego typu włosy, w jakiej liczbie są prawidłowe, a jakie nie. Istnieją natomiast skale, w których można ocenić nasilenie owłosienia i na tej podstawie stwierdzić, czy mogą one świadczyć o nieprawidłowościach lub nie.

Co to jest hipertrychoza?

Hipertrychoza to uogólnione nadmierne owłosienie, czyli występujące na całym ciele. Nadmierny wzrost włosów jest spowodowany konwersją włosów mieszkowych typu vellus we włosy dojrzałe.

Nadmierne owłosienie – hirsutyzm i wirylizacja

Przyczyną nadmiernego owłosienia u kobiet może być hirsutyzm. Jest to występująca u kobiet nadmierna ilość włosów dojrzałych na obszarach androgenowrażliwych (czyli obszarach ciała, na których wzrost włosów jest regulowany męskimi hormonami płciowymi), takich jak warga górna, klatka piersiowa, wewnętrzne powierzchnie ud, plecy i brzuch, układających się w męski typ owłosienia. Hirsutyzm może być wywołany zaburzeniami hormonalnymi – nadmiarem androgenów lub lekami, ale może być też idiopatyczny, czyli bez uchwytnej przyczyny. Więcej: Hirsutyzm

U kobiet może dojść także do wirylizacji, czyli zespołu objawów związany z bardziej nasilonym nadmiarem androgenów, w którym poza hirsutyzmem występuje: powiększenie łechtaczki, zmniejszenie piersi i macicy, obniżenie głosu, zwiększenie masy mięśniowej, trądzik, łysienie typu męskiego (zaczynające się od skroni i widoczne także na czubku głowy).

Przyczyny nadmiaru androgenów u kobiet:

  1. choroby jajników – zespół policystycznych jajników (PCOS, najczęściej), guz wirylizujący jajnika
  2. choroby nadnerczy – guz nadnerczy produkujący androgeny, choroba lub zespół Cushinga, wrodzony przerost nadnerczy wywołany niedoborem tzw. 21-hydroksylazy lub 11β-hydroksylazy
  3. leki – androgeny, steroidy anaboliczne, danazol, antykoncepcja hormonalna z androgennym progestagenem
  4. hiperprolaktynemia
  5. zespół oporności na insulinę
  6. hirsutyzm idiopatyczny, czyli bez uchwytnej przyczyny.

Nadmierne owłosienie (hipertrychoza) - objawy

Do wrodzonej, uogólnionej hipertrychozy zalicza się rzadkich zespołów, takich jak:

  • wrodzone uogólnione nadmierne owłosienie 1 (zespół Ambras)
  • wrodzone uogólnione nadmierne owłosienie 2 (ten typ przez niektórych autorów został opisany jako atawizm, czyli nawrót do sierści typu zwierzęcego)
  • włóknistość dziąseł z nadmiernym owłosieniem
  • zespół Cantu.

Uogólniona hipertrychoza nabyta jest najczęstszą nabytą postacią nadmiernego owłosienia. Rozwija się ona na podłożu genetycznie uwarunkowanego przerostu mieszków włosowych na całym ciele, nawet przy prawidłowych poziomach androgenów. Chorobą zazwyczaj dotknięte bywają dzieci obu płci.

Do hipertrychozy ograniczonej zalicza się dwie najczęstsze postaci: włosy wyrastające ze znamienia melanocytowego (obecne już przy urodzeniu) oraz tzw. znamię Beckera, w którym najpierw pojawia się nadmierna pigmentacja skóry (ciemnienie), a nadmierne owłosienie staje się widoczne w okresie pokwitania.

Przyczyną uogólnionej hipertrychozy mogą też być niektóre leki. Leki mogą przekształcać włosy meszkowe we włosy dojrzałe, natomiast nie mogą pobudzać wzrostu nowych włosów. Do leków przyczyniających się do hipertrychozy zalicza się: ACTH, glikokortykosteroidy, androgeny, cyklosporynę, danazol, diazoksyd, gonadotropiny, interferon-α, minoksydyl, doustne środki antykoncepcyjne.

U pacjentów z różnymi typami porfirii występuje skłonność do nadmiernego owłosienia, zwłaszcza na skroniach i policzkach. Zaburzenia endokrynologiczne, w tym akromegalianiedoczynność tarczycy, również mogą powodować nadmierne owłosienie. Hipertrychoza może występować też u kobiet z jadłowstrętem psychicznym lub zapaleniem skórno-mięśniowym.

Czasem nadmierne owłosienie, zwłaszcza pojawiające się na głowie i szyi, z tendencją do szerzenia się na tułów i kończyny może być objawem nowotworu złośliwego. Mówi się wtedy o zespole paranowotworowym. Zwykle dochodzi do tego, kiedy nowotwór jest zaawansowany i daje już przerzuty. Leczenie nowotworu powoduje ustąpienie nadmiernego owłosienia. Ten typ hipertrychozy może być także wrodzony.

Co robić w przypadku pojawienia się zmian wskazujących na nadmierne owłosienie (hipertrychozę)?

W przypadku pojawienia się objawów wskazujących na hipertrychozę należy zgłosić się do lekarza rodzinnego lub dermatologa.

W jaki sposób lekarz rozpoznaje nadmierne owłosienie (hipertrychozę)?

Lekarz rozpoznaje hipertrychozę na podstawie obrazu klinicznego, czyli: szczegółowego wywiadu oraz badania pacjenta. W razie potrzeby zleca konsultację endokrynologa.

Jakie są metody leczenia nadmiernego owłosienia (hipertrychozy)?

Przed leczeniem należy ustalić przyczynę hipertrychozy. Nierzadko wskazana jest konsultacja endokrynologa. W leczeniu hipertrychozy znalazły szerokie zastosowanie takie metody leczenia, jak: epilacja woskiem, depilacja chemiczna, elektroliza, termoliza, laseroterapia. W razie hipertrychozy wtórnej, czyli wywołanej inną chorobą, należy leczyć chorobę podstawową, jeżeli to możliwe.

12.07.2022
Zobacz także
  • Choroby włosów
Wybrane treści dla Ciebie
  • Choroba Dariera
  • Przyłuszczyca plackowata
  • Hipomelanozy
  • Łupież rumieniowy
  • Zespół Sweeta (ostra gorączkowa dermatoza neutrofilowa)
  • Łupież czerwony mieszkowy
  • Pemfigoid ciężarnych
  • Łuszczyca
  • Łupież pstry
  • Choroby bakteryjne skóry
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta